Aydın Valiliği, kentleşme, nüfusun hızlı artışı ile ülke içi ve dışı göç etkisiyle sokaklarda çalışan, çalıştırılan, yaşamak zorunda kalan çocukların sayısının giderek arttığını belirtti. Valilik, bu konuda harekete geçerek çocuk işçilerin önüne geçebilmek amacıyla yeni tedbirler aldı. Tedbirler, şu şekilde açıklandı: 1) Çocukların her ne şekilde olursa olsun (hurda toplama, çöp toplama, mendil satma, su satma, sakız satma, araba camı silme vb.) sokakta çalışmaları veya çalıştırılmaları Valiliğimizce yasaklanmıştır. Bu hususla ilgili olarak; a) Sokakta çalıştığı-çalıştırıldığı tespit edilen çocuklar Belediye Zabıta Ekipleri, Güvenlik Güçleri tarafından tespit edilerek, muhafaza altına alınacak, muhafaza altına alınan çocuk veli/ vasi veya birinci dereceden yakınlarından birine teslim edilecektir. b) Çocuğunu teslim almak üzere gelen yakınına çocuğun sokakta çalışması/ çalıştırılmasını yasaklayan mevzuat hükümleri ve Valilik Kararı tebliğ edilerek tekrarı halinde uygulanacak yasal işlemler hakkında bilgi verilecektir. Çocukla ilgili yürütülen işlem ivedilikle ilgili Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü’ ne aktarılacaktır. c) Çocuğun Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü Meslek Elemanlarınca ailesine ziyaret gerçekleştirilecek, ailenin ihtiyaç duyduğu sosyal hizmet modelleri kapsamında gerekli müdahalelerde bulunulacaktır. d) Çocuklarının sokakta çalıştığı ikinci kez tespit edilen ailelere teslim sırasında İdari para cezası uygulanacaktır. e) Çocuklarını sokakta çalıştıran ailelere gerekli tebligatlar yapılmakla birlikte tekrarında idari para cezası verilecek, haklarında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır. Yapılan işlemler Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne ivedilikle bildirilecektir. 2) Sokakta çalıştığı/ çalıştırıldığı Belediye Zabıta Ekipleri ve/ veya Güvenlik Güçlerince tespit edilen yabancı uyruklu çocuklar, muhafaza altına alınarak ivedilikle gerekli işlemlerin başlatılabilmesi için İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne, veri havuzuna işlenebilmesi için ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne bildirilecektir. İl Göç İdaresi Müdürlüğü söz konusu çocukların aileleri hakkında ilgili mevzuat hükümleri uyarınca işlem başlatacaktır. 18’DEN KÜÇÜKLERE ÇAKMAK GAZI SATIŞI YASAK 3) Aydın ili genelinde 18 yaşından küçüklere kanunca yasaklanan tekel ürünleri, sigara, alkollü her türlü madde ve keyif verici maddelerin ve kanunda yasaklanmayan koklamak suretiyle bağımlılık yapan çakmak gazı satışı yapılmayacaktır. Bu konuda Güvenlik Güçlerince ilgili işletmelere tebligat yapılacaktır. Bu ürünlerin satışını yapan müessese çalışanları ve sahipleri ile bu maddeleri satın alan 18 yaşından küçüklerin veli veya vasilerine ceza uygulanacaktır. 4) Her türlü kimyevi uyuşturucu veya psikotorop maddeler ile çakmak gazının kullanım amacı dışında kullanılmaması, kullanım amacı dışında kullanan kişilere ya da aracılara ve özellikle 18 yaşından küçük olanlara her ne amaçla olursa olsun satışı, muhafaza için verilmesi, taşıttırılması yasak olduğundan Güvenlik Güçlerince ilgili iş yerlerine gerekli tebligatlar ve devamında takibi yapılacaktır. SOKAKTA KALMAYACAKLAR 5) On sekiz yaşın altındaki reşit olmayan çocuklar; gemi, tren, otobüs gibi toplu taşıma araçlarında, mezarlıklarda, nikâh salonlarında ve bar, diskotek gibi eğlence merkezlerinde, cadde ve sokakların kaldırımlarında veya akan trafik içinde, umuma açık yerlerde ve benzeri yerlerde çalıştırılamayacaktır. Sokak, cadde, meydan, gar, otogar, durak, tarihi ve kültürel mekânlar, ibadethane ve müştemilatı, terk edilmiş yapılar, inşaatlar, bankaların ATM' leri, köprü altları gibi yerler barınmak amacı ile kullanılmayacaktır. 6) Çocuklara sokakta dilencilik yaptırılması yasak olup, sokakta dilendirilen çocuklar hakkında Madde 3’ te yer alan hizmet prosedürü uygulanacak olup ayrıca 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 5. Maddesi gereği işlem yapılacaktır. OKULA GÖNDERMEYEN AİLELERE CEZA VAR 7) Eğitim haklarından yoksun kalan ya da kalma riski yaşayan sokakta çalışan çocuklara yönelik olarak İl Milli Eğitim Müdürlüğünce; a) İdaresi altında bulunan veya büyütmek, okutmak, bir meslek veya sanat öğretmekle yükümlü olduğu kişi üzerindeki yetkisini kötüye kullanarak; ilköğretim çağındaki çocuklarını okula göndermeyen, okula kayıtlı çocuğunu sene içinde devam ettirmeyen, bu hususta ihmali görülen ailelere de İl Milli Eğitim Müdürlüğünce tebligat yapılmakla birlikte 5287 sayılı Türk Ceza Kanununun 232. maddesine göre cezai işlem uygulanacaktır. b) İlimizde sokakta çalışan çocuklar konusundaki çalışmalara İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Halk Eğitim Merkezlerinde açılacak ücretsiz mesleki eğitim ve beceri kazandırma kursları ile katkıda bulunulacaktır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ve diğer ilgili kurumlarla ortak açılacak ve yürütülecek bu kurslara özellikle Valilik Kararı kapsamına giren çocukların katılımının sağlanması için her türlü önlem alınacaktır. c) Cazibe Merkezi haline gelen internet cafe ve oyun salonlarının risklerinden çocukları ve gençleri korumak amacıyla Güvenli İnternet Kullanımı hakkında okullarda bilgilendirme faaliyetlerine önem verilecektir. d) Okula kayıtlı olup, sosyo-ekonomik yoksulluk çektiği tespit edilen çocukların bilgileri Rehberlik Servislerince hazırlanacak Durum Değerlendirme Raporu ile ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne iletilecektir. ÜCRETSİZ KURSLAR AÇILACAK 8) Sokakta çalışan çocukların okul dışındaki vakitlerini değerlendirebilmek, kendilerini geliştirebilmelerine imkân sağlamak amacıyla, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünce ücretsiz spor kursları açılacaktır. Açılacak kurslara özellikle bu kapsama giren çocukların katılımını sağlamak için her türlü önlem ve teşvik edici tedbirler alınacaktır. 9) Sokakta çalıştığı/ çalıştırıldığı tespit edilen çocukların bilgisi, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından İl Sağlık Müdürlüğü’ ne bildirilecek olup, İl Sağlık Müdürlüğünce; a) Madde bağımlısı çocukların teşhis, tedavi ve rehabilitasyonuna yardımcı olmak üzere çalışmalar başlatılacaktır. b) Yabancı Uyruklu (Suriyeli) çocukların sağlık takipleri yapılacaktır. SATTIKLARI MALZEMELER ALINMAYACAK 10) İlimizde sokakta çalışan veya çalıştırılan çocuk sorunu ile mücadele etmede en önemli önleyici davranış şekli bu çocukların satmış oldukları malzemeleri almamak sureti ile yapılacaktır. Bu nedenle; bu çocukların sattıkları malzemelerin alımının engellenmesi için ilgili STK, Belediyeler, Kamu kurum ve kuruluşları ile yürütülecek toplumsal duyarlılık ve farkındalık yaratacak projeler üretilmesine öncelik verilecektir. 11) Sokakta çalışan çocukların rehabilitasyonuna yönelik hazırlanan İl Eylem Planında ilgili kurum kuruluşların görev ve sorumlulukları tanımlanmıştır. Her kurum belirtilen işbirlikleri çerçevesinde kendi görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesinde yükümlü kılınmıştır. Kurumlar yürüttükleri çalışmalar hakkında ilk altı aylık dönemde her ay, ikinci altı aylık dönemde 2 ayda bir olmak üzere Aydın Valiliğine gönderilmek üzere Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bilgi verilecektir. İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları söz konusu çocuklar hakkında 5395 sayılı kanun kapsamında değerlendirme yapılması için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bildirimde bulunacaktır. ZORLUK ÇIKARANA YASAL İŞLEM 12) 5442 Sayılı İl İdaresi Kanununun 66. Maddesi gereği ve Valiliğimizce hazırlanmış 2021/1 sayılı karar gereği Valiliğimizce hazırlanmış bu genelgede belirtilen hususlara ve karara aykırı davranan, tatbik ve icrasına muhalefet eden, zorluk çıkaran kişilere, kamu düzenini ve esenliğini bozan çocukların veli vasi ya da kanuni temsilcisine ve bu çocuklardan hizmet ve mal satın alanlara, idari emir ve işlemlere aykırılıktan dolayı, fiil ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32. ve 33. Maddesi ve diğer hükümleri gereği yasal işlem uygulanacaktır.