Kafein, 63 değişik türdeki bitkinin meyvesinde, yapraklarında, tohumlarında ve köklerinde doğal olarak bulunan bir bileşendir. Bilinen en yaygın kafein kaynakları, kahve, çay ve kakaodur. Kola türündeki gazlı içeceklere tat vermesi için de kullanılır. Kafein doğal olmayan yüksek miktarlarda alındığında bütün maddeler gibi hem zararlı hem de yararlı etkilere sahiptir.

Kafeinin yararları nelerdir? Ne kadar tüketilmelidir?

  • Uyarıcı etkisi vardır.
  • Kafein, beyinde kan damarlarını daraltır; bu nedenle bazı migren ağrısı tiplerini tedavi etmek ve merkezi sinir sistemini zayıflatan bazı ilaçları dengelemek için kullanılır.
  • Sakinleştirici etkisi vardır.
  • Dikkati arttırır, yoğunluğu azaltır.
  • Fiziksel, psikomotor ve intellektüel performansı arttırır.
  • Akciğerlere giden solunum yollarını rahatlatır ve astım krizlerini azaltıcı etkisi vardır.
  • Bağırsakları yumuşatıcı etkisi vardır.

Pek çok çalışmada, yetişkniler için güvenli olarak tüketilebilecek kafein miktarının günde 300 mg (yaklaşık 3-4 fincan kahve ya da 5-6 büyük boy çay) olduğu belirtilmiştir.

Kafeinin zararları nelerdir?

  • Düzensiz ya da hızlı kap atışına neden olur.
  • Kan basıncını yükseltir.
  • Uykusuzluk, sinirlilik gerçekleşir.
  • Mide rahatsızlığı gelişebilir.
  • Vücut ısısında artma gözlenir.
  • Hamile kişilerde düşük ve doğurganlık üzerine olumsuz etki yaratabilir.
  • Vitamin ve mineral kaybına sebep olabilir.

Kafein iştahsızlık yapar mı?

Çay ve kahve tüketiminden pozitif yararlanmak ve metabolizmamızı hırpalamamak için toplam kafein alımının; 1000 mg’a ulaşmamasına dikkat etmeliyiz. Günde 1000 mg kafein alınması halinde iştahsızlık, titreme, baş ağrısı ve kalp çarpıntısı görülebilir.

Vücutta kaybedilen su mutlaka yerine konmalıdır. Çay, kahveyi bol miktarda tüketerek aşırı kafein alımı ile su atılımına sebep oluyorsak daha fazla su içerek sıvı elektrolit dengemizi sağlamaya çalışmalıyız.

Bazı içeceklerin kafein miktarları

Bir fincan filtre kahvede 150 mg kafein

Bir fincan türk kahvesindede 57 mg kafein

Bir çay bardağı yeşil çay 30 mg kafein

Bir çay bardağı demli çay 25 mg kafein

30 gr çikolatada 8-20 mg kafein

1 kutu kola 45-50 mg kafein bulunmaktadır.

Hamileler kafein tüketmeli mi? Neden tüketmemeli?

Yapılan bir araştırma, hamileliğin ilk dönemlerinde kafein kullanımının düşük tehlikesini artırdığını gösterdi. Journal of American Medical Association (JAMA)da yayınlanan araştırmada, hamileliklerinin ilk üç ayında düşük yapan 550 İsveçli kadın incelendi ve elde edilen veriler düşük yapmayan 950 kadınınkilerle karşılaştırıldı. Sonuçta, günde 1-2 fincan kahve içen kadınlara düşük yapma riskinin hiç içmeyenlere kıyasla yüzde 30 daha fazla olduğu gözlendi. Kahve tüketimi günde 4 fincana çıktığında risk yüzde 40’a yükseldi. Günde beş fincanın üzerinde kahve içenlerde ise yüzde 220 oranında bir artış hesaplandı.

Bu duruma neden olan faktörler bilinmemekle birlikte, hamile kadınların metabolizmalarının kafeini çok daha yavaş özümsediği biliniyor. Plasentaya nüfuz eden kafein, korunmasız olan fetus üzerinde toksik bir etki yaratıyor.