Akdeniz diyetinin temel özelliği; hayvansal besinlerden et ve sütü az içermesi nedeniyle doymuş yağ içeriğinin düşük, yemeklerde zeytinyağı kullanımıyla tekli doymamış yağ içeriğinin yüksek, tam tahıllı ürünlerden baklagilleri, sebze ve meyveyi çok içermesidir. Taze sebze, meyve, zeytinyağı, fındık, ceviz, badem ve beyaz et, balık içeren Akdeniz diyeti ile sağlıklı yaşamak ve beyin sağlığını korumak mümkün.
Avrupa’nı kuzeyinde yaşayanların Akdeniz çevresi insanlarına göre tükettikleri besinlerle daha çok hayvansal yağ aldıkları, görünür yağ olarak margarin ve rafine bitkisel yağ kullandıkları, sebze ve meyveyi az tükettiklerinden antioksidan alımlarının düşük olduğu; Akdeniz yöresindekilerin ise besinlerle daha az yağ aldıkları, görünür yağ olarak zeytinyağı kullandıkları gözlenmiştir. Her iki bölgede insanların kan yağları ölçüldüğünde Avrupa’nın kuzeyindekilerin kan kolesterol düzeylerinin Akdeniz bölgesindekilere göre daha yüksek olduğu bulunduğu ve buna bağlı olarak kalp hastalığı riskini arttırdığı belirlenmiştir.
Bu araştırmanın sonuçları kalp hastalıklarının çok görüldüğü ülkeleri beslenme biçimlerinde değişiklik yapmaya yöneltmiştir. Akdeniz yöresine özel sebze-meyve ve tam tahıl tüketiminin arttırılması, tuz alımının azaltılması gibi önlemlerle bu ülkelerde kalp hastalıklarında düşüşler gözlenmiştir.
Günlük Posa/Lif İhtiyacı
Bir yetişkinin günlük lif/posa ihtiyacı 25-30 mg’dır. Posa miktarı yüksek besin gruplarının diyette yeterli miktarda bulunması, diyet posasının tüketimini arttıracaktır. Lif içeriği yüksek besinler doygunluk hissi sağlar, tok tutucudur. Kahvaltıda posa içeriği yüksek tahıllar tercih edilmeli, haftada en az 2-3 kez kurubaklagil tüketilmeli be günde en az 5 porsiyon sebze-meyve tercih edilmelidir.
Posa tüketimi yüksek olan toplumlarda serum kolesterol değerinin daha düşük ve kardiyovasküler hastalıklardan ölümlerin daha az olduğu bilinmektedir. Ayrıca diyet posasının yüksek olmasının ağırlık kaybında etkin olduğu da görülmüştür.
Doğal posa kaynakları:
Kurubaklagiller (%11-26)
Sert kabuklu meyveler (%5-14)
Kepeği ayrılmamış tahıl ürünleri ((%4-7.5)
Sebzeler (%3-4)
Meyveler (%1-2)
Sebze ve meyvelerde bulunan renk verici öğeler
Sebze ve meyvelerde bulunan renk verici öğeler çok güçlü antioksidan özelliktedir.
Kırmızı: Domatese rengini veren likopen birçok kanser türüne karşı koruyucudur.
Mor-Kırmızı: Nar, mürdüm eriği, çilek, böğürtlen gibi mor-kırmızı meyveler çok güçlü antioksidan özelliği taşıyan flavanoidlerden zengindir. Dolaşım ve sinir sistemine olumlu etkileri vardır.
Yeşil: Yeşil renkli sebze ve meyvelerde bulunan klorofil ise hücre yenilenmesinde önemli rol almaktadır. Ayrıca içerdiği diğer mineraller sayesinde de vücudun elektrolit dengesi sağlanmış olur.
Sarı-Turuncu: Sarı-turuncu meyve ve sebzelerden özellikle havuç beta karoten dediğimiz A vitamininin öncü maddelerinden zengindir.
Beyaz: Elma, armut, karnabahar, kereviz, pırasa, sarımsak, soğan gibi beyaz sebze meyveler içerdikleri lifler ve antioksidan özellikteki öğeler sayesinde detoks diyetlerin vazgeçilmez besinleridir.
